Instytut
Filologii Polskiej i Śląska Pracownia Regionalistyczna, Uniwersytet Wrocławski
Institut für Slavistik, Universität Leipzig
Komitet Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk
Bruno Schulz Festiwal
zapraszają do udziału
w Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej z cyklu „Nowy regionalizm w badaniach
literackich”
CENTRA – PERYFERIE W LITERATURZE POLSKIEJ XX I XXI
WIEKU
(16-19
października 2014, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego)
Tematem
wrocławskiej konferencji są relacje centra – peryferie, zarówno te przywoływane
w literaturze polskiej XX i XXI wieku, jak i te, które określały w tym czasie
miejsce literatury w kulturze narodowej oraz kulturach regionalnych i
mniejszościowych, a także w instytucjach publicznych i komunikacji społecznej.
Zgodnie z założeniami projektu „Nowy regionalizm w badaniach literackich”
uczestnikom konferencji proponujemy podjęcie problemów centralno-peryferyjnych
w literaturze z perspektywy takich orientacji w humanistyce, jak antropologia
kultury, postkolonializm, geopoetyka i komparatystyka oraz studia nad
tożsamością międzykulturową i pamięcią kolektywną.
Dostrzegamy następujące
szczegółowe obszary tematyczne:
–
centralizacja, decentralizacja, policentryczność w polskim życiu literackim,
mapa głównych kierunków przepływu treści, opinii krytycznych i hierarchii
wartości między różnymi obiegami (krajowym, emigracyjnym, regionalnym,
lokalnym);
– literatura w kontekście budowania
tożsamości lokalnej, narodowej i europejskiej oraz jako narzędzie symbolicznej
„polonizacji” zależnych obszarów i mniejszości kulturowych, rola kanonów
literackich i programów szkolnych;
– „swoi” i
„obcy” w XX-wiecznej i XXI-wiecznej literaturze polskiej, stosunek do
mniejszości etnicznych i narodowych w państwie polskim oraz do sąsiednich
narodów; od polonocentryzmu, przez tendencje ponadregionalne i
nieetnocentryczne (wielokulturowość, międzykulturowość), po uniwersalizm;
–
literatura jako medium pamięci kolektywnej, silne centrum i „niecenzuralne” peryferie
dyskursu pamięci zbiorowej w wymiarze regionalnym i narodowym;
– mity,
motywy i stereotypy literatur regionalnych, ich przenikanie do literatury
narodowej;
–
demarkacje genologiczne w kontekście relacji centra – peryferie (obieg lokalny
i regionalny a obieg narodowy poezji, prozy artystycznej, literatury dokumentu
osobistego, krytyki literackiej);
– polityka kulturalna, rynek książki
i krytyka literacka jako determinanty sposobu przekazywania treści między
obiegiem lokalnym, regionalnym i ogólnokrajowym;
– rola
wybitnych twórców, krytyków i animatorów w kreowaniu odrębności literatur
regionalnych oraz w ich popularyzacji w obiegu krajowym;
– twórcy
wyłącznie lokalni, „awanse” do obiegu ponadregionalnego.
Wojciech Browarny
Dobrawa Lisak-Gębala
Hans-Christian
Trepte
PROGRAM
czwartek, 16.10.2014, 9.30
otwarcie konferencji
Małgorzata
Mikołajczak (Uniwersytet Zielonogórski), Od mimikry do rebelii.
Strategie emancypacyjne literatury regionalnej
Elżbieta
Rybicka (Uniwersytet Jagielloński), Relacje centro-peryferyjne
a polityki tożsamości regionalnej
Jerzy
Madejski (Uniwersytet Szczeciński), Nowy i stary regionalizm w
badaniach literackich
Marcin
Cieński (Uniwersytet Wrocławski), Andrzej Stasiuk:
de/re-centralizacja Europy a spojrzenie peryferyjne
11.15-11.30 przerwa
Kinga
Siewior (Uniwersytet Jagielloński), Globalne wytwarzanie
lokalności. Dyskurs literacki zachodniego pogranicza w perspektywie
postzależnościowej (1945-1989)
Arkadiusz
Kalin (PWSZ im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim), Rola
etnogenezy piastowskiej w micie Ziem Odzyskanych – narracje literackie
Marek
Mikołajec (Uniwersytet Śląski), Naród
- dekonstrukcja ideologii. W stronę wspólnoty i panlokalności
Michał
Mazur (Uniwersytet Wrocławski), „Jest Polska, niech wam Polska da żrać” – kwestia
tożsamości narodowej we wczesnej twórczości literackiej Wilhelma Szewczyka
13.15-14.00 dyskusja
piątek, 17.10.2014, 9.30
Krystian
Węgrzynek (Uniwersytet Śląski), Murzyni, Indianie, Ślązacy i inni.
Kilka uwag na temat oświeceniowego wizerunku dzikusa w śląskim kontekście
Kornelia
Ćwiklak (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza), Relacja centrum -
peryferie w najnowszej prozie polskiej o Górnym Śląsku
Daniel
Kalinowski (Akademia Pomorska w Słupsku), Kaszubskie kompleksy (z centrum w tle)
Adela Kuik-Kalinowska (Akademia Pomorska w Słupsku), Od literatury ludowej do
kaszubistyki. Literatura kaszubska w dyskursie historycznoliterackim
11.15-11.30 przerwa
Kamila
Gieba (Uniwersytet Zielonogórski), Półperyferia. Życie literackie
na Ziemi Lubuskiej w kontekście relacji centro-peryferyjnych
Mirosława
Szott (Uniwersytet Zielonogórski), „Zapewne już nigdzie tak swojsko nie zamieszkam” - geopoetyka prowincji w
wierszach Mieczysława Warszawskiego
Ksymena
Filipowicz-Tokarska (Collegium Polonicum w Słubicach), Kiedy margines
zajmuje miejsce centralnego
zapisu, czyli o twórczości Ireny Dowgielewicz
Marta Bąkiewicz (Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium
Polonicum w Słubicach), Literackie
pogranicze Eugeniusza Paukszty
13.15-14.00 dyskusja
sobota, 18.10.2014, 9.30
Zbigniew
Chojnowski (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski), Mazury Erwina Kruka
Elżbieta Konończuk
(Uniwersytet w Białymstoku), Wielkie sprawy małych ludzi. Poetyka prowincji w
twórczości Edwarda Redlińskiego
Katarzyna Sawicka-Mierzyńska
(Uniwersytet w Białymstoku), "Swój", "inny" i
"obcy" w literaturze Podlasia
Danuta
Zawadzka (Uniwersytet w Białymstoku), Topos
"powrotu z Warszawy na wieś" we współczesnej kulturze Podlasia i
Suwalszczyzny.
11.15-11.30 przerwa
Elżbieta
Dąbrowicz (Uniwersytet w Białymstoku), Peryferie imperium. „Gazeta
Białostocka” 1912-1915.
Elżbieta
Dutka (Uniwersytet Śląski), "...Paryż, owszem, mógł się
wówczas wydawać pępkiem świata...". Francuskie centrum i peryferie Julii
Hartwig
Joanna
Szydłowska (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski), O
pożytkach z podglądania marginesu, czyli po co centrom peryferie. Egzotyzacja
świata w polskiej literaturze reportażowej XXI wieku (Wojciech Tochman, Eli, Eli, Ziemowit Szczerek, Przyjdzie Mordor i nas zje, czyli tajna
historia Słowian)
Małgorzata
Zduniak-Wiktorowicz (Collegium Polonicum w Słubicach), W przyrodzie nic
nie ginie, czyli polsko-niemieckie kontakty ekokulturowe na przykładzie
literatury z polowań
13.15-14.00 dyskusja
niedziela, 19.10.2014, 9.30
Krystyna
Pietrych (Uniwersytet Łódzki), Literatura
o łódzkim getcie jako dyskurs (nie)pamięci miasta
Tomasz
Cieślak (Uniwersytet Łódzki), (Re)kreacja miejsca. Łódź w Mieście do
zjedzenia Przemysława
Owczarka
Jan Galant (Uniwersytet
im. Adama Mickiewicza), Poetyckość między peryferiami a centrum. O wierszach
Wojciecha Gawłowskiego
Adam
Poprawa (Uniwersytet Wrocławski), Peryferie po kulturze.
Proza Wita Szostaka
11.15-11.30 przerwa
Dobrawa
Lisak-Gębala (Uniwersytet Wrocławski), „Centrum – Wszystko”. Zamość w
prozie Piotra Szewca
Jarosław
Petrowicz (Uniwersytet Wrocławski), Miesz(k)aniec jako centralna
postać Śląska wielokulturowego
Wojciech
Browarny (Uniwersytet Wrocławski), Narody i peryferie. O Rapsodii
świdnickiej Władysława Jana Grabskiego
12.30-13.15 dyskusja i zamknięcie konferencji
